Όποιος ορθά συλλογάται, συλλογάται κάλλιστα

 “Oποιος ορθά συλλογάται”, ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ 2020-09-13, σελ 24 

Το απόφθεγμα της ημέρας στην «Αλήθεια» την Κυριακή 23 Αυγούστου 2020 ήταν το γνωστό: «Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά» του εθνομάρτυρα Ρήγα Φεραίου (1757 - 1798).

Αυτή η ρήση ήταν και η καθιερωμένη αντίληψη των λογίων της εποχής του διαφωτισμού στον 18ον αιώνα, που προφανώς καθιερώθηκε αμέσως μετά την φιλελευθεροποίηση μερικών κρατών από τις αυστηρές και καταπιεστικές απολυταρχίες και θεοκρατίες, που για πολλούς αιώνες προηγήθηκαν. Όμως αυτή η άποψη είναι αποδεδειγμένα ελαττωματική, και την βελτίωσε κατά πολύ ο Σουηδός λόγιος της ίδιας εποχής Thomas Thorild (1759-1808): Free Thinking is Great; Right Thinking is Greater. Η ελεύθερη σκέψη είναι καλή. Η ορθή σκέψη είναι καλύτερη.

Αυτή η σπουδαία ρήση του Thomas Thorild στη Σουηδική γλώσσα στολίζει ως ωραιότατο επίγραμμα από το 1887 ένα κτήριο του Πανεπιστημίου της Uppsala. Με τη φράση «σπουδαία ρήση» εννοώ να την σπουδάζουν όλοι όσοι θεωρούν τους εαυτούς τους μορφωμένους. Για τον ίδιο σκοπό, όλα τα εκπαιδευτικά και άλλα ιδρύματα που αυτο-θεωρούνται «λόγια» πρέπει και να την διδάσκουν και να την επιδεικνύουν ενεργά όπως το Πανεπιστήμιο της Uppsala.

 Ωστόσο, εάν οι Thomas Thorild και Ρήγας Φεραίος ζούσαν στον 20ον ή 21ον αιώνα, και γινόντουσαν μάρτυρες των φρικιαστικών αποτελεσμάτων της παράλογης εφαρμογής (ακόμα και στα αρκετά κράτη της Ευρώπης και της Αμερικής που υπήρχε και ακόμα επικρατεί αρκετή ελευθερία) της απελπιστικά εσφαλμένης ελεύθερης σκέψης, μάλλον θα πειθόντουσαν για την ισχύ των ορθών συλλογισμών που ακολουθούν: Όποιος ελεύθερα συλλογάται, δεν σημαίνει πως ορθά συλλογάται.

Ή, με άλλα λόγια: Η ελεύθερη σκέψη δεν είναι πάντα και ορθή σκέψη. Η φράση «κοινή λογική» δεν ισχύει πάντα, ούτε και στα πολύ κοινά θέματα. Η λογική (δηλαδή οι ορθοί συλλογισμοί) είναι όντως κάτι σπάνιο, ακόμα και μέσα στα πανεπιστήμια. Ο γράφων έχει ανακαλύψει πολλές δεκάδες περιπτώσεις εξόφθαλμα εσφαλμένων (ελεύθερων!) συλλογισμών (ακόμα και στα θεμέλια των επιστημών), και είναι ευγνώμων στην εφημερίδα «Αλήθεια» που έχει τυπώσει μερικά άγνωστα, αλλά σημαντικά, παραδείγματα, κάτι που δεν πράττουν άλλα ΜΜΕ!

Επιτρέψετέ μου να επαναλαμβάνω (μέχρι επί τέλους να διορθωθεί) τη χειρότερη ανοησία (και αυτή προϊόν ελευθεροτάτων συλλογισμών): το ότι δηλαδή το σύμπαν το έχει δημιουργήσει η ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ του Heisenberg.

 Στο παρόν θέμα πρέπει να ευχαριστήσουμε την κα Μήδεια Χ"Ξενοφώντος που μας υπενθύμισε την άποψη του μεγάλου δασκάλου Πλάτωνα: «Οι άνθρωποι γενικά κρίνουν περισσότερο απ’ τα φαινόμενα παρά από την πραγματικότητα, γιατί η όραση ανήκει σε όλους, ενώ η αντίληψη σε λίγους… » - Πλάτων. («ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΕΣ, Παιδιά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη», στην «Αλήθεια», Δευτέρα 31 Αυγούστου 2020, σελ. 24). Το επόμενο λοιπόν συμπέρασμα στην παγκοσμίως πρωτόγονη κοινωνία μας είναι: Η αξία της ελεύθερης σκέψης είναι υπερβολικά περαφουσκωμένη.

Το τελικό συμπέρασμα: Μόνο η ορθή σκέψη είναι καλή.